اقتصاد دیجیتال ، آخرالزمان واسطه‌ها

امیر تقوی: مدیر آکادمی تحول دیجیتالی

واسطه های در حال مرگ

تحول دیجیتال باعث اختلالات فراوان در کسب و کارهای مختلف شده است. هر روز نیز بیش از دیروز کسب و کارهای جدید از اقتصاد سنتی به اقتصاد دیجیتال تغییر شکل داده و نقشهای زیادی در حال حذف شدن و یا بازآفرینی هستند.

به طور کلی، بر اساس الگوی ساده سازی شده اقتصاد دیجیتال، که در اینجا توضیح داده شده است، پلتفرمهای آنلاین با تسهیل ارتباط مستقیم و ساده بین ارائه دهندگان محصولات و خدمات و مصرف کنندگان آن، عملا نقش واسطه ها را در تبادلات تجاری هر روز بیش از دیروز کم رنگ میکنند.

کسب و کار توریسم با گردش مالی بالغ بر ۸۰۰۰ میلیارد دلار، یکی از کسب و کارهایی است که در اثر تحول دیجیتال دچار دگردیسی قابل توجه شده است. این صنعت به دلیل سر و کار داشتن روزمره مردم و عمومی بودن آن، یکی از بهترین مثالها و قابل درکترین نمونه های موردی برای مباحث تحول دیجیتال است.

برای چندی دهه همه ما برای مسافرتهایمان نیازمند آژانسهای هواپیمایی و یا دفاتر ارائه خدمات مسافرتی بودیم. برای هر تغییر یا مذاکره و بررسی، باید حضورا به آنها مراجعه کرده و ساعتها وقت تلف میکردیم. نتیجه نهایی هم معمولا قابل ارزیابی نبود. امروز اما، وبسایتهای متعددی وجود دارند و فقط کافی است تا برنامه سفر خود را به آنها بدهید، تا خودشان با مقایسه همه گزینه های ممکن بهترین پیشنهاد را به شما بدهند.

شرکتهایی که خدمات مدیریت سرمایه گذاری را انجام میدادند هم نمونه قابل درک دیگری هستند. قبلا برای سرمایه گذاری نیازمند یک شخص، با همه خوبیها و بدیهای یک انسان بودیم و امروز از طریق وبسایتهای مختلف میتوانیم همه بورسهای جهان را به صورت آنلاین دنبال کرده و با الگوریتمهای حرفه ای که در اختیار ما میگذارند خودمان سرمایه گذاریهای خودمان را بر اساس توصیه های آنها مدیریت کنیم.

آیا همه واسطه ها محکوم به نابودی هستند؟

دن تاپ اسکات نویسنده کتاب Rethinking promise and peril in the age of networked intelligence میگوید: فرصتهایی که واسطه ها در اقتصاد دیجیتال میتوانند بدست بیاورند، به بزرگی همان فرصتهایی است که در اقتصاد سنتی قابل دسترس بود. من قبول ندارم که همه واسطه ها حذف خواهند شد بلکه بر این باورم که شکل جدیدی از واسطه گری در دنیا شکل خواهد گرفت و واسطه هایی که بتوانند ارزشهای واقعی به اقتصاد دیجیتال در عصر جدید اضافه کنند، بسیار مورد نیاز جامعه خواهند بود.

واسطه های عصر دیجیتال

برای رسید به مصداق حرفهای تاپ اسکات، لازم نیست زیاد به مغز خودمان فشار بیاوریم. با نگاهی به اطراف، برندهایی را در لیست ۱۰ برند برتر جهان میبینیم که عملا میتوانند واسطه های عصر دیجیتال لقب بگیرند.

یکی از مهمترین چالشهایی که با آن روبرو هستیم، اعتبار سنجی و تشخیص هویت است. برای انجام هر تراکنش آنلاینی باید کاربران بتوانند با مکانیزمهای قابل اطمینانی، از سوی شخص ثالث مورد اطمینانی مطمئن شوند که کسی که آن طرف وبسایت است یک هویت واقعی داشته و مورد کلاهبرداری قرار نخواهند گرفت.

اینجا است که واسطه های عصر جدید پا به میدان میگذارند. بانکها، Apple ، PayPal و امثالهم دقیقا همین نقش را در اقتصاد دیجیتال بازی میکنند. Bitcoin هم میتواند نمونه دیگری از واسطه های عصر دیجیتال باشد که صرفا از طریق تکنولوژی خود قابلیت انجام تراکنشهای Peer to Peer را برای طرفین فراهم کرده است.